27 listopada – 1 grudnia: Mistrzowie sztuki opowiadania z Polski z zagranicy zawitają do Warszawy na XIV edycję Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Opowiadania „Handmade: ściegi pamięci”. W czasie pięciu festiwalowych dni 24 artystów zaprezentuje 25 spektakli, które odbędą się w czterech miejscach: Instytucie Teatralnym im. Z.Raszewskiego, Domu Kultury Śródmieście i Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski oraz Domu Spotkań z Historią. Festiwal organizowany przez Stowarzyszenie „Grupa Studnia O.” odbywa się dzięki wsparciu M.St. Warszawy i MKiDN.
informacje: FESTIWAL OPOWIADANIA (www.festiwalopowiadania.pl)
O Festiwalu opowiada Beata Frankowska (Grupa Studnia O. Rada programowa):
Do XIV edycji Festiwalu zapraszamy artystów, którzy w szczególny sposób podejmują specyficzne dla swojej tradycji formy unikatowego, zanikającego dziedzictwa, jakim jest sztuka opowiadania historii, wydobywając historie i tematy przemilczane, zapomniane, wykluczone ze zbiorowej pamięci. Będziemy w tradycyjnych historiach szukać „nieobecności, ciszy – braku reprezentacji”, co kieruje naszą uwagę na koncepcję counter-memory. Według George’a Lipsitza, counter-memory spogląda w przeszłość na ukryte historie wyłączone z dominujących narracji – wymuszając rewizję oficjalnej wersji historii poprzez ukazanie nowych perspektyw odnoszących się do przeszłości.
Jednocześnie szukamy związków między tradycyjnymi technologiami handmade (szycie, tkanie, haft, stolarka artystyczna) a sztuką opowiadania. Wydobywamy wątki i osnowy, które są – za pośrednictwem rąk – formą opowiadania historii, ich przedłużeniem, formą ukrytą albo zastępczą.
Zapraszamy z Iranu współczesnego szahnamechana Masuda Akrami, aktora, człowieka związanego z teatrem, który świadomie powraca do praktykowania zanikającej już w Iranie starej sztuki opowiadania eposu „Szahname” – sztuki wpisanej na listę UNESCO. Jednocześnie wydobywa z niej wątki i tematy zazwyczaj pomijane przez tradycyjnych opowiadaczy. Masud będzie opowiadał z towarzyszeniem parde – tradycyjnej ilustracji szahnamechanów, zrobionej na potrzeby festiwalu przez graficzkę Czarli Bajkę.
Po 14 latach będziemy gościć ponownie charyzmatyczną, żywiołową opowiadaczkę z Jamajki/Wielkiej Brytanii Jan Blake, która była gwiazdą pierwszej edycji naszego festiwalu w 2006 roku. Jan wprowadzi nas w świat malijskiej Odysei – eposu o Sundiata Keita, legendarnym założycielu Mali, ale zrobi to z nowej, kobiecej perspektywy. Idąc tropem starożytnych skojarzeń, będziemy również świadkami karaibskich Przemian – i niejednemu z nas zadrży powieka.
Zapraszamy opowiadacza z Francji Oliviera de Roberta, z jednej strony spadkobiercę lokalnych wioskowych gawędziarzy, a z drugiej – współczesnego artystę, który w tradycyjne opowieści włącza perspektywę historyczną, wielogłosowe mikrohistorie. Olivier de Robert opowie na nowo historię nieopowiedzianą, przemilczaną, słabo obecną w świadomości współczesnych Francuzów, a cóż dopiero polskich słuchaczy, jaką jest historia katarów i ich zagłady. Specjalnie na festiwal przygotowywana jest również polska wersja muzycznych opowieści o katarach w postaci autorskich pieśni Sebastiana Krajewskiego, z towarzyszeniem muzyki dawnej, w wykonaniu Emilii Raiter i członków zespołu Ars Nova.
Kolejny opowiadacz, którego będziemy gościć ponownie na festiwalu, tym razem z autorskim programem, to Dafydd Davies-Hughes z Walii. Dafydd postrzega rolę opowiadacza jako „budowniczego” lokalnej społeczności, kogoś, kto łączy sztukę opowiadania z tradycyjnymi technologiami i rzemiosłem, bliskością z lokalną przyrodą i tworzeniem więzi międzyludzkich.
Polscy opowiadacze w swoim repertuarze sięgają w tym roku po różne inspiracje: od literatury opowiadanej, podejmującej temat zapomnienia i wypartej zbiorowej pamięci, przez balladową tradycję narracji śpiewanej, organiczne współistnienie tradycyjnego opowiadania z rękodziełem, po współczesny dialog z dziedzictwem Hodży Nasredina czy wreszcie narracje kobiecego gniewu. Szczególnym wydarzeniem tegorocznego festiwalu będzie „Pracownia Pamięci” – projekt neTTheatre, czyli Patrycji Dołowy i Pawła Passiniego, forma performatywna, łącząca elementy spektaklu teatralnego, interaktywnej projekcji filmowej i spotkania – opowiadania i wysłuchania historii wydobytych z milczenia, skrzętnie ukrywanych sekretów pamięci.
W związku z tematyczną dominantą festiwalu przewidujemy, obok porannych i wieczornych spektakli, wydarzenia performatywne, łączące sztukę opowiadania historii z tradycyjnymi technologiami, jak pokazy warsztatowe Dafydda Davies-Hughesa oraz mistrzowskie warsztaty opowiadania Jan Blake w Centrum Sztuki Współczesnej, a także działania interaktywne w przestrzeni publicznej, jak Wyścig opowiadaczy, poprowadzony przez Oliviera de Roberta i Jarka Kaczmarka. Będziemy również tkać w dwu-głosie, praktykując sztukę przekładu scenicznego pod przewodem Magda Leny Górskiej.
Zapraszamy Was serdecznie do wspólnego szycia/plecenia/rzeźbienia naszych zbiorowych i indywidualnych ściegów pamięci – bo bez uważnych, chłonnych słuchaczy nie ma opowiadaczy!